"De psychologie van eetbuien"
Meld je hier kosteloos aan om deze masterclass tijdelijk te kunnen terugkijken!
*Geen zorgen, jouw informatie is veilig bij mij.
Dik en gezond: hoe Health at Every Size de focus verlegt van gewicht naar welzijn
De uitspraak “gezondheid zit vanbinnen” klinkt als een cliché, maar het is verrassend accuraat. Want wist je dat je aan de buitenkant niet kunt zien of iemand gezond is? Ja, óók niet als iemand dik is. De veronderstelling dat slank zijn automatisch betekent dat je gezond bent – en dat dik zijn het tegenovergestelde impliceert – is diep verankerd in onze cultuur. Maar die aanname is niet alleen schadelijk, ze klopt ook niet met wat de wetenschap laat zien.
Een vernieuwende benadering die dit onderbouwt, is Health at Every Size (HAES). Dit framework daagt gewichtsstigma uit en zet een radicaal andere bril op: eentje die gezondheid koppelt aan gedrag, niet aan BMI.
Wat is Health at Every Size?
Health at Every Size is géén nieuw dieet of een verkapte poging om afvallen toch als doel te stellen. Het is een wetenschappelijk onderbouwde benadering die zich richt op gezondheid en welzijn, ongeacht lichaamstype of gewicht.
De kernprincipes van HAES zijn:
HAES gaat dus niet uit van afvallen als voorwaarde voor gezondheid, maar van gezonde gewoontes als weg naar welzijn.
En dat maakt een wereld van verschil – vooral voor mensen die jarenlang hebben gestruggeld met dieetregels en gewichtsschommelingen.
De gevaren van een gewichtscentrale aanpak
Hoewel de intentie om af te vallen vaak voortkomt uit de wens om gezonder te worden, laat onderzoek keer op keer zien dat een focus op gewicht zelden leidt tot duurzame gezondheid – en juist vaak het tegenovergestelde veroorzaakt. Een gewichtscentrale aanpak (waarbij gewichtsverlies het primaire doel is) vergroot de kans op jojo-effecten, eetbuien en een verstoorde relatie met eten.
Sterker nog: het verlangen om af te vallen kan zélf leiden tot gewichtstoename op de lange termijn, juist omdat ons lichaam reageert op chronische restrictie met verhoogde drang naar eten en een vertraagd metabolisme (Gaesser & Angadi, 2021).
Wat begint als een “gezond voornemen” eindigt vaak in een eindeloze cyclus van afvallen en weer aankomen, met als gevolg niet alleen lichamelijke stress, maar ook emotionele schade.
Het is tijd om het anders te doen. Tijd om zorg te dragen voor jouw gezondheid op een manier die je uit de vicieuze cirkel van dieet-denken helpt.
Gewichtsstigma: de onzichtbare wond
Een van de krachtigste redenen om te kiezen voor een Health at Every Size-benadering, is het erkennen van de schadelijke impact van gewichtsstigma. Want hoewel het vaak onuitgesproken blijft, ervaren mensen met een hoger gewicht dagelijks negatieve oordelen – van de samenleving, zorgverleners en soms zelfs van zichzelf.
Dit stigma is niet onschuldig. Onderzoek toont aan dat gewichtsstigma leidt tot verhoogde stress, verminderde mentale gezondheid, vermijding van medische zorg, en zelfs een verhoogde kans op metabole aandoeningen (Brown, Flint & Batterham, 2022). Met andere woorden: de vooroordelen over gewicht dragen zelf bij aan slechtere gezondheidsuitkomsten – los van het gewicht zelf.
Een Health at Every Size-visie helpt ons om dit patroon te doorbreken. Niet door te ontkennen dat gezondheid belangrijk is, maar door te erkennen dat respectvolle zorg, gewichtsneutrale ondersteuning en een focus op welzijn effectiever en humaner zijn dan schuld en schaamte als motivatie.
Maar is dik zijn dan gezond?
Laten we het scherp houden: HAES beweert niet dat ieder lichaam in elke toestand per definitie gezond is. Het stelt wél dat gewicht op zichzelf geen betrouwbare graadmeter is voor iemands gezondheid (Tomiyama et al., 2016).
Iemand met een ‘gezond’ BMI kan roken, overmatig drinken, een chronisch slaaptekort hebben – en dus allesbehalve gezond zijn. Terwijl iemand met een hoger gewicht perfect gezonde bloedwaarden kan hebben, regelmatig beweegt en mentaal veerkrachtig is.
Meerdere onderzoeken bevestigen dat een focus op gedragsverandering zónder gewichtsverliesdoel minstens zo effectief kan zijn als traditionele interventies – met als bonus: een beter lichaamsbeeld en meer duurzame effecten op gezondheid (Bacon & Aphramor, 2011).
Waarom deze aanpak ook professionals uitdaagt
Ben jij coach, therapeut of zorgverlener? Dan is het essentieel om je bewust te zijn van je eigen aannames over gewicht en gezondheid.
Want zonder dat we het doorhebben, kunnen we gewichtsstigma doorgeven aan de mensen die we juist willen helpen.
In de Body Image Intensive voor professionals duiken we hier dieper op in. Deze training leert je hoe je écht gewichtsneutraal werkt, zonder oordeel – en hoe je cliënten helpt bouwen aan een positiever lichaamsbeeld, zónder opnieuw in de dieetval te stappen.
Referenties
Bacon, L., & Aphramor, L. (2011). Weight Science: Evaluating the Evidence for a Paradigm Shift. Nutrition Journal, 10(1), 9. https://doi.org/10.1186/1475-2891-10-9
Brown, A., Flint, S. W., & Batterham, R. L. (2022). Pervasiveness, impact and implications of weight stigma. EClinicalMedicine, 47, 101408. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2022.101408
Gaesser, G. A., & Angadi, S. S. (2021). Weight loss and health: A critique of intervention studies. Journal of Obesity, 2021. https://doi.org/10.1155/2021/9943475
Tomiyama, A. J., Hunger, J. M., Nguyen-Cuu, J., & Wells, C. (2016). Misclassification of cardiometabolic health when using body mass index categories in NHANES 2005–2012. International Journal of Obesity, 40(5), 883–886. https://doi.org/10.1038/ijo.2016.17
Tylka, T. L., Annunziato, R. A., Burgard, D., Daníelsdóttir, S., Shuman, E., Davis, C., & Calogero, R. M. (2014). The weight-inclusive versus weight-normative approach to health: Evaluating the evidence for prioritizing well-being over weight loss. Journal of Obesity, 2014. https://doi.org/10.1155/2014/983495
Hoi, ik ben Saskia
Mijn naam is Saskia Koopman, sociaal psycholoog, coach en opleider gespecialiseerd in eetgedrag, lichaamsbeeld en intuïtief eten.
Sinds 2018 begeleid ik vrouwen in het loslaten van dieetdenken en het ontwikkelen van een gezonde, liefdevolle relatie met hun lichaam. Wat me keer op keer raakt, is hoeveel impact het heeft als vrouwen zichzelf niet langer als ‘project’ zien, maar als mens – waardig, precies zoals ze zijn.
Naast mijn werk met cliënten, leid ik ook professionals op in het thema lichaamsbeeld. Want het is niet genoeg dat we individuen helpen helen; we hebben ook een zorgsysteem nodig dat vrij is van gewichtsstigma. In de Body Image Intensive voor professionals leer je hoe je écht gewichtsneutraal werkt – en hoe je jouw cliënten ondersteunt bij het bouwen aan een positiever lichaamsbeeld, los van het getal op de weegschaal.
Ben jij diëtist, coach of therapeut en wil je bijdragen aan een wereld waarin álle lichamen welkom zijn? Dan is deze opleiding voor jou. Want als professional kun je het verschil maken – één cliënt tegelijk.
dik zijn is ongezond
We kunnen aan de buitenkant helemaal niet echt goed zien of iemand gezond is ja of nee.
Download hieronder het artikel "Misclassification of cardiometabolic health when using body mass index categories in NHANES 2005–2012" van Tomiyama , Hunger , Nguyen-Cuu & Wells (2016).
Stop jouw strijd met jouw lijf!
Dit werkboek staat je bij, als je merkt dat jouw angst voor gewichtstoename je ervan weerhoudt om een fijne relatie met eten te creëren. Het is er voor jou, om je te helpen je weer zorgeloos en vrij te voelen, in jouw eigen lijf.
Dit werkboek, gevuld met verhalen en uitnodigende vragen is er om je te helpen om jouw eigen gedachtepatronen te onderzoeken. Om jouw ogen te openen voor wat er allemaal mogelijk is als je de relatie met jouw lijf radicaal verandert.
Bouw ook aan een positiever lichaamsbeeld met dit prachtige werkboek - Thuiskomen in je lijf.
Copyright 2018-2025 Saskia Koopman, alle rechten voorbehouden.